Klavo

zestawienie graficzne logotypów KPO i Funduszy Europejskich

Jakie są realne potrzeby instytucji kultury w zakresie przechowywania i konserwacji zbiorów?

W ramach przedsięwzięcia „Regionalne Centra Konserwatorsko-Magazynowe: badanie potrzeb instytucji kultury”, dofinansowanego ze środków Krajowego Planu Odbudowy – Inwestycja A2.5.1, zrealizowane zostały kompleksowe badanie jakościowe i ilościowe, których celem była rzetelna diagnoza zapotrzebowania na zewnętrzne przestrzenie magazynowe dla zbiorów muzealnych.

Projekt koncentrował się na instytucjach kultury z województw śląskiego i małopolskiego, analizując zarówno skalę potrzeb magazynowych, jak i oczekiwane standardy techniczne oraz konserwatorskie, niezbędne do bezpiecznego przechowywania i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Badanie zrealizowane zostało przez firmę SW Research w dwóch uzupełniających się formach:

zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) z przedstawicielami instytucji kultury, pozwalających na pogłębioną analizę wyzwań i doświadczeń,
ankiety online, skierowanej do szerokiego grona instytucji, umożliwiającej ilościowe ujęcie potrzeb i trendów.

Efektem przedsięwzięcia jest raport badawczy zawierający diagnozę aktualnych i przyszłych potrzeb oraz konkretne rekomendacje, stanowiące podstawę do opracowania efektywnego i adekwatnego modelu oferty Regionalnych Centrów Konserwatorsko-Magazynowych. Model ten będzie odpowiadał na rzeczywiste potrzeby rynku w zakresie bezpiecznego przechowywania, profesjonalnej konserwacji i długofalowej ochrony zbiorów muzealnych.

To krok w stronę nowoczesnych, systemowych rozwiązań dla instytucji kultury – opartych na danych, dialogu i realnych potrzebach środowiska.

Kluczowe wnioski z badania jakościowego

Wyniki FGI jednoznacznie wskazują, że najpoważniejszym problemem instytucji kultury jest chroniczny deficyt powierzchni magazynowych. Zbiory przechowywane są często w piwnicach, na poddaszach lub w przestrzeniach tymczasowych, które nie spełniają wymogów konserwatorskich, a rynek komercyjny nie oferuje magazynów dostosowanych do długoterminowego, bezpiecznego przechowywania muzealiów. Koszty najmu hal przemysłowych są wysokie, a ich parametry techniczne niedostosowane do specyfiki zbiorów muzealnych .

Respondenci postrzegają centrum konserwatorsko-magazynowe jako optymalne i systemowe rozwiązanie, umożliwiające:

wdrażanie prewencji konserwatorskiej jako podstawowej formy ochrony zbiorów,
zapewnienie stabilnych, kontrolowanych warunków klimatycznych (zróżnicowane strefy temperatury i wilgotności),
stworzenie pomieszczeń adaptacyjnych i kwarantannowych, pozwalających bezpiecznie przystosować obiekty do nowych warunków przechowywania

Oczekiwane standardy i funkcje centrum

Badanie wskazuje na wysokie znaczenie bezpieczeństwa i kontroli dostępu. Preferowane są nowoczesne, inteligentne systemy monitoringu i zdalnej kontroli warunków przechowywania, przy jednoczesnym ograniczeniu liczby osób mających fizyczny kontakt ze zbiorami. Kluczowe jest minimalizowanie ryzyka „czynnika ludzkiego” poprzez procedury, monitoring i transparentne zasady dostępu.

Istotnym oczekiwaniem jest również możliwość prowadzenia konserwacji i digitalizacji na miejscu, co ogranicza konieczność transportu obiektów, obniża ryzyko uszkodzeń i usprawnia logistykę.

Wyzwania prawne, organizacyjne i finansowe

Raport podkreśla potrzebę jasnych regulacji prawnych i procedur przekazywania zbiorów, w tym określenia odpowiedzialności za transport, przechowywanie i ewentualne szkody. Brak jednoznacznych przepisów powoduje ostrożność decyzyjną dyrektorów instytucji kultury i stanowi jedną z głównych barier we współpracy międzyinstytucjonalnej .

Jednocześnie respondenci wskazują, że centra tego typu powinny powstawać z inicjatywy i przy wsparciu sektora publicznego, z zachowaniem racjonalnego, efektywnego modelu finansowania i zarządzania, opartego na dialogu, transparentności i współodpowiedzialności instytucji korzystających z usług centrum

Witamy w Klavo

Wyniki badań przeprowadzonych w ramach przedsięwzięcia dofinansowanego ze środków KPO, Inwestycja A2.5.1. pt. Regionalne Centra Konserwatorsko-Magazynowe: badanie potrzeb instytucji kultury

Kluczowe wnioski z badania jakościowego

Oczekiwane standardy i funkcje centrum

Wyzwania prawne, organizacyjne i finansowe

Udostępnij post

Powiązane artykuły

Otrzymaliśmy grant w ramach KPO/ Inwestycja A2.5.1

Klavo wspiera PS dla ESG

Otrzymaliśmy wsparcie finansowe na realizację konferencji